Pandeminin Sanata Yansıması

Gülsen Sırma
6 Eyl
3 dakikada okunur

Kimi sokak sanatı ile kimi tuval üzerine; kimi hem doktor hem sanatla iç içe, kimisi bir öğrenci... Sanat onlar için de, yaşadıkları bu süreci atlatabilmenin hem birer dışavurum yardımcısı, hem de tüm insanlıkla paylaştıkları farkındalık aracıları.

İnsanlığın başlangıcından bu yana salgınlar, doğa felaketleri, savaşlar, kısacası insanlığın başına gelmiş tüm acı verici olaylar sanata ve sanatçılara ilham oldular. Sanatçılar, yaşanılan bu felaketleri özne olarak yaşadıkları tanıklıkları aracılığıyla kendi yöntem ve tarzlarıyla bir dışa vurma yolu olarak çalışmalarına yansıttılar. Bu şekilde her bir farklı sanatçının gözünden ve iç dünyasından, dış dünyaya yansıyan eserler ortaya çıktı. Bu eserler aynı zamanda gelecek kuşaklara aktarılmış birer kanıt ve görsel anlatılardı. İzleyici olarak bakıldığında, her bir bakanın iç dünyasına farklı duygu ve düşüncelerle aktarılan kolektif acıların yansımalarıydı bu eserler. Duvardaki resimlerden günümüze uzanan bu görsel anlatılardan en yenilerini, içinde bulunduğumuz pandemi sürecine dair çeşitli sanatçıların yaptıkları farklı çalışmaları paylaşacağım sizlere.

Kimi sokak sanatı ile kimi tuval üzerine; kimi hem doktor hem sanatla iç içe, kimisi bir öğrenci… Sanat onlar için de, yaşadıkları bu süreci atlatabilmenin hem birer dışavurum yardımcısı, hem de tüm insanlıkla paylaştıkları farkındalık aracıları. Ayrıca her şeye rağmen umudu besleyebilmemiz adına da, tüm acıların arasında yüzümüzü gülümsetecek türden, hayata tutunmaya devam etmek için görsel söylemler.

Vincent Van Gogh sanat için şu güzel sözleri söylemiş:

‘’Sanat doğaya eklenmiş insandır. Evet, doğayı, gerçeği, hakikati dile getirmektir sanat ama sanatçının doğaya kattığı, ayırıp belirttiği, özgürleştirdiği, aydınlatıp renklendirdiği bir anlam, bir görüş ve bir özellikle dile getirmektir.’’

Van Gogh’un bu sözlerinden hareketle, farklı ülkelerden bazı sanatçıların aydınlatıp renklendirdiği hakikatlere bir bakalım. Çalışmalar çoğunlukla Covid-19 salgını ile mücadele eden sağlık çalışanlarına adanmış.

İtalyan çağdaş sanat ressamı Pier Toffoletti’den ‘Yeni Kahramanlar’

‘iamfake’ instagram hesabı yaptığı ‘Süper Hemşire’ adlı bu duvar resmini tüm dünyadaki sağlık çalışanlarına adamış. Hesap kullanıcısı şöyle söylüyor:

“Bu resmi onları cesaretlendirmek ve takdir etmek için yaptım. Onlar hayatımızın en değerli ve paha biçilemez varlıklarını koruyorlar. Sadece şimdi değil, gelecekte de.”

Hindistan’ın önde gelen halk sanatçıları topluluğu DASTKAR ressamları, Covid-19 ile mücadele için çeşitli resim ve posterler hazırlamış. Kökeni 5. yüzyıla kadar dayanan çeşitli minyatür ve resim türlerinden oluşan bu çalışmalar tanrılar ve mitolojik figürlere uyarlanmış.

Endonezya’dan bir duvar resmi. Sanatçılar Yaya ve Tio.

İsviçreli sokak sanatçısı David Perez, İsviçre’de Koronavirüs krizinin isimsiz kahramanları olarak gördüğü insanlara teşekkür için duvar resimleri yapmış.

Sanatçı Pony Wave’in bir sokak sanatı eseri, Kaliforniya’daki Venice Beach’te yüz maskeleri takarken öpüşen iki kişiyi tasvir ediyor.

Resim yeteneği olan birçok doktor da Covid-19 ile ilgili resimler yapmış. Örn, Mumbai merkezli bir bariatrik cerrah olan Dr. Aparna Govil Bhasker, son birkaç gün içinde kapanmanın çeşitli yönlerini ele alan bir dizi resim yapmış.

Delhi Üniversitesi öğrencisi Muskan Sharma’nın resminde, farklı milletlerden ulusal bayraklarını tasvir eden maskeler giyen insanlar var. “Doktorların hayatta kalmamız için ne kadar kritik olduğunu ve dünyanın onların etrafında nasıl toplandığını göstermek istedim” diyor.

Anonim sanatçı Banksy, COVID-19 salgını sırasında kahraman hastane çalışanlarını onurlandırmak için bir resim bağışlamış. Resim maske takan pelerinli bir hemşireyle oynayan genç bir çocuğu tasvir ediyor. Diğer kahramanlar çöpte.

Sanatçı Sara Shakeel çalışmalarında kullandığı fotoğraflara pırıltı ekliyor. Bu paylaşımı rekor beğeni almış. Diyor ki, “bir sağlık çalışanı olamam ama bir sanatçı olarak katkı sunabilirim. Biz ve tüm dünya adına bütün sağlıkçılara teşekkür ederim.” Shakeel devamında “Bir sağlık çalışanı iseniz ya da bir tanıdığınız varsa bana fotoğrafınızı yollayın, ben de onları dönüştüreyim.” diyor.

Bir sanatçı, Gazze Şeridi’nin güneyinde “Salgınla mücadele ederek insanlığı ve dünyayı koruyoruz” diyerek bir duvar resmi çiziyor.

Fotoğraf: Mohammed Abed / AFP / Getty Images

Rusya, Moskova’da “Savaş!” yazan bir duvar resmi, Koronavirüs enfeksiyonundan şüphelenilen hastalar için kurulan Novomoskovsky çok amaçlı tıp merkezinin şantiyesinden.