Cape Fear: Hukuk ve Adalet Paradoksu

Martin Scorsese'nin bir psikolojik gerilim klasiği olan 1991 yapımı Cape Fear, Robert De Niro'nun performansı eşliğinde hukuk ve adaletin örtüşmediği durumların uyuşmazlığını gözler önüne seriyor.

IMDB

Bir avukatın eski bir danışmanının hapisten çıkmasıyla başlayan hikaye, rahatsız edici temaları ve ahlaki çıkmazlarıyla izleyice gerilimli anlar yaşatıyor.

Bu "intikam" geriliminde zaman zaman seyirciyi nerede konumlanması gerektiği hakkında ahlaki olarak arada bırakan film, adalet terazisindeki birçok toplumsal çatlağa değiniyor.

Hukuğu toplumsal yapıyı koruyan ideolojik bir aygıt olarak gören Eleştirel Hukuk Teorisi, filmde hem avukat hem de eski failin bakış açısından yorumlanabilir. Hukuğu kendi isteklerine göre bükmeye eğilimli bu karakterler, kendi davalarını meşru görüp hukukun tarafsızlık ilkesini eleştiriyor.

Aynı zamanda Toplumsal Sözleşme Teorisi'ne göre hukuğun yetersiz kaldığı düşünülen yerlerde bireylerin adaleti kendi ellerine alması konsepti de filmde iki karakter üzerinden işleniyor. Ayrıca avukatın "avukatlık ilkelerini" yerine getirmeme ihtimali de karakterlerin motivasyonları için temel oluşturuyor.

Filmde odaklanılan suç unsuru gereği; "rıza", "bedenin dokunulmazlığı", ve "mağdur psikolojisi" gibi kavramların da üzerinde duruluyor. Fakat bahsedilmesi gerekir ki filmdeki bazı sahneler, mesajı izleyiciye geçirebilmek adına hangi sınırların geçilmesi gerektiği gibi soruları öne çıkarıyor ve 90'ların aynı konudaki birçok filmi gibi Mulvey'in "Male Gaze" (Erkek Bakışı) Teorisi bakımından sınıfta kalıyor.

Aradan uzun bir süre geçmiş olmasına rağmen filmde yer verilen adalet sistemindeki boşlukların günümüzde de var olması ve hukuk kapsamında bu sorunların hala çözüme ulaşamamış olması, eski filmlerin bazı durumlarda güncelliğini kaybetmediğine bir işaret. Peki "Hukuk, onu gerçekten birine zarar vermeden bir şey yapmamıza izin vermiyor." mentalitesi, insan iradesini nerelere götürebilir?

İyi seyirler dilerim.

Zehra Ekin Can